ВІНШУЕМ З 90-ГОДДЗЕМ!
22 мая 2021 года споўнілася 90 гадоў выдатнаму даследчыку беларускага мастацтва і беларускай культуры МАЕ МІХАЙЛАЎНЕ ЯНІЦКАЙ.
Мая Яніцкая нарадзілася 22.051931 г. у фальварку Валентынава на Лагойшчыне.
Закончыла Усесаюзны інстытут савецкага гандлю па спецыяльнасці эканоміка (1950 – 1955) і аспірантуру Інстытута мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору Акадэміі навук Беларусі (1966 – 1970) . Кандыдат мастацтвазнаўства (1974).
З 1969 г. працавала ў газеце “Звязда” і інш. газетах і часопісах Беларусі; у 1971 – 1974 – у Інстытуце мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору АН Беларусі, у 1974 – 1977 – у выдавецтве “Беларуская савецкая энцыклапедыя”, у 1977 – 1991 – у Музеі старажытнабеларускай культуры Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, у 1991 – 2008 – у Цэнтры даследавання беларускай культуры імя Францыска Скарыны.
Мая Міхайлаўна была сярод першых супрацоўнікаў- стваральнікаў Музея старажытнабеларускай культуры, разам з Вольгай Васільеўнай Церашчатавай, першай загадчыцай гэтага музея, якой у гэтым годдзе так сама было б 90 годаў, і іншымі энтузіастамі-даследчыкамі, Мая Міхайлаўна Яніцкая аб’ехала ў экспедыцыйных вандроўках усю Беларусь, ратуючы ад знішчэння унікальныя скарбы старажытнабеларускага мастацтва.
З 1975 г. яна сябра Саюза мастакў Беларусі, сябра мастацкайсуполкі “Пагоня” з першых дзён стварэння гэтага творчага аб’яднання Беларуускага саюза мастакоў, укладальнік шэрагу каталогаў выставак суполкі “Пагоня (1996, 2000).
Усю сваю навуковую дзейнасць і творчы запал яна прысвяціла даследаванню, зберажэнню і і папулярызацыі беларускую культуру, старажытнабеларускага і сучаснага выяўленчага і дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва. Яна з’яўляецца адным з аўтараў і рэдактараў “Беларускай савецкай энцыклапедыі “ ў 12 тамах (Мінск, 1969 – 1975)., “Энцыклапедыі літаратуры і мастацтва Беларусі” ў 5 т. (Мінск, 1984 – 1987), “Гісторыі беларускага мастацтва” у 6 т. (Мінск, 1987 – 1994).. Апублікавала каля тысячы артыкулаў па праблемах старажытнабеларускага мастацтва і культуры, беларускага мастацкага шкла, сучаснага мастацтва Беларусі.
Аўтар канцэпцыі і рэдактар мульцімедыйнага выдання “Беларуская культура. Лепшыя старонкі. Іканапіс. Традыцыйны касцюм. Архітэктура. 100 рарытэтаў з музеяў Беларусі” (Мінск, 2000, на рускай і англійскай мовах). Удзельнік Другога Міжнароднага кангрэсу беларусістаў, даклад па тэме “Вяртанне страчанай спадчыны” (1995).
Ею былі падрыхтаваны і выдадзены манаграфіі:
“Беларускае мастацкае шкло XVI – XVIIІ стст.” (Мінск, !977);
“Вытокі шклоробства Беларусі” (Мінск, 1977);
“Беларускае мастацкае шкло. ХІХ – пачатак ХХ ст.” (Мінск, 1984), “Гісторыя шкляной вясёлкі” (Мінск, 1986); «Художественное стекло Советской Белоруссии», «Фёдар Зільберт” (Мінск, 1981), Людміла Мягкова” (Мінск, 1984). Яна ўкладальнік і аўтар тэксту альбома “В граде Слуцке” (Мінск, 2006), прысвечанага славутым слуцім паясам.
Беларускі саюз мастакоў і сябры творчай суполкі “Пагоня” шчыра віншуюць карыфея беларускай мастацтвазнаўчай навукі Маю Міхайлаўну Яніцкую з яе пачэсным юбілеем і жадаюць ёй бадзёрасці, духоўных сілаў і доўгіх гадоў жыцця.